रवि चापागाई

नेपालको राजनीतिक इतिहासले परिवर्तन र विकासका अनेकौं चुनौतीहरू सामना गरेको छ। तर, अस्थिरता, असमर्थ नेतृत्व, र दीर्घकालीन सोचको अभावले जनताको अपेक्षाहरूलाई परिपूर्ति गर्न सकेको छैन। अहिलेको आवश्यकता भनेको परिणाममुखी राजनीति र उत्तरदायित्वपूर्ण नेतृत्व हो, जसले समाजका गम्भीर समस्याहरू समाधान गर्दै दिगो विकासको आधारशिला राख्न सक्छ।

नेपालको राजनीतिक इतिहासले पटक(पटक परिवर्तनका नाममा जनतालाई आशा र निराशाको चक्रमा फसाएको छ। आजको युगमा, नेपालले परिणाममुखी राजनीति र उत्तरदायित्वपूर्ण नेतृत्वको खाँचो टड्कारो रूपमा महसुस गरेको छ। यस्तो नेतृत्वले मात्र समाजका वास्तविक समस्याहरू समाधान गर्दै दीर्घकालीन समृद्धिको मार्ग खोल्न सक्छ।

परिणाममुखी राजनीति भन्नाले जनताको वास्तविक आवश्यकता पूरा गर्दै ठोस नतिजा दिन सक्ने प्रभावकारी नीति निर्माण र कार्यान्वयनलाई जनाउँछ। विडम्बना, नेपालको राजनीतिक प्रणालीमा धेरैजसो योजनाहरू केवल घोषणामै सीमित हुने गरेका छन्। घोषणापत्रमा गरिएको वाचा र जनताको अपेक्षाबीचको गहिरो खाडलले जनताको विश्वास दिन(प्रतिदिन कमजोर बनाइरहेको छ। सरकारको योजना र कार्यक्रमले पारदर्शिता कायम राख्दै जनतालाई प्रत्यक्ष रूपमा संलग्न गराउनु जरुरी छ। यो कामको प्राथमिकता कायम नगरिने हो भने कुनै पनि राजनीतिक परिवर्तन सार्थक बन्न सक्दैन।

नेपाली राजनीतिक नेतृत्वको प्रमुख कमजोरी भनेको व्यक्तिगत स्वार्थमा आधारित निर्णय र योजनाहरूमा केन्द्रित हुनु हो। नेताहरूले आफ्ना नजिकका व्यक्तिहरूबाट प्रभाव परेर देशका दीर्घकालीन हितका योजनाहरू उपेक्षा गर्ने गरेका छन्। यो प्रवृत्तिले विकासका ठूला परियोजनाहरू अलपत्र पर्नुका साथै समाजका कमजोर वर्गहरूको अधिकारलाई उपेक्षा गर्ने गरेको छ। परिणामस्वरूप, क्षणिक लाभका लागि गरिएका निर्णयहरूले देशलाई दीर्घकालीन क्षति पुर्‍याएको छ।
नेपालको राजनीतिक परिप्रेक्ष्यमा युवाहरूको भूमिका अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण छ। तर, युवालाई निर्णय प्रक्रियाबाट बाहिर राख्ने प्रवृत्ति अझै कायम छ। राजनीति सुधार गर्नका लागि युवाको उर्जाशील सहभागिता अपरिहार्य छ। शिक्षित, सक्षम, र प्रविधिमा निपुण युवाहरूले नयाँ सोच र दृष्टिकोणका साथ राजनीतिको दिशा परिवर्तन गर्न सक्दछन्। नेतृत्वले युवालाई प्राथमिकतामा राखेर उनीहरूको सिर्जनशीलता र नवीनतालाई सदुपयोग गर्नुपर्छ।

नेपालको दिगो विकासका लागि दीर्घकालीन सोच र प्रभावकारी योजनाहरू अपरिहार्य छन्। कृषि, जलविद्युत, र पर्यटन जस्ता क्षेत्रहरूलाई प्राथमिकतामा राखेर योजना बनाउनु अहिलेको आवश्यकता हो। व्यावसायिक कृषि प्रवर्द्धन, जलविद्युत उत्पादनको उच्चतम उपयोग, र पर्यटन उद्योगको प्रभावकारी व्यवस्थापनले देशलाई आर्थिक रूपमा समृद्ध बनाउन सक्दछ। त्यस्तै, शिक्षामा सुधार, स्वास्थ्य सेवाको सहज उपलब्धता, र रोजगारीका अवसर सिर्जनामा ध्यान केन्द्रित गर्नुपर्छ। विकास भनेको केवल भौतिक पूर्वाधारको निर्माण मात्र होइन, यसले जनताको जीवनस्तर सुधार गर्दै सामाजिक न्याय र समानतालाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्छ।

 

नेपालको राजनीतिक नेतृत्वले समावेशीता, समानता र सामाजिक न्यायलाई विकासको मूल आधार बनाउनु पर्दछ। कुनै पनि समुदायलाई पछि पारेर विकास सम्भव छैन। नीति निर्माण र कार्यान्वयनमा हरेक वर्ग र समुदायको प्रतिनिधित्व सुनिश्चित गर्नुपर्छ। स्थानीय सरकारलाई सशक्त बनाउन सकेमा विकास प्रक्रियामा जनताको सहभागिता बढ्नेछ, जसले समृद्धिको यात्रा द्रुत रूपमा अघि बढाउँछ।

नेपालको भविष्य निर्माणका लागि उत्तरदायित्वपूर्ण नेतृत्वले पारदर्शिता कायम राख्दै दीर्घकालीन सोच र योजनालाई प्राथमिकता दिनुपर्छ। नेतृत्वले आफ्नो कमजोरी स्वीकार गरेर सुधारका उपाय खोज्नुपर्छ। परिणाममुखी राजनीति, पारदर्शी शासन प्रणाली, र जनताको विश्वास जित्ने दृष्टिकोणले मात्र नेपाललाई आर्थिक र सामाजिक समृद्धिको दिशामा अग्रसर गराउन सक्छ।

आजको नेपाललाई आवश्यकता छ, यस्तो नेतृत्वको जसले समाजका सबै वर्गका लागि समान अवसर, समान अधिकार, र समान सहभागिता सुनिश्चित गर्दछ। राजनीतिक दल र सरकार दुवैले घोषणापत्रका वाचाहरू कानूनी रूपमा लागू गर्ने प्रतिबद्धता देखाउनु पर्छ। पारदर्शी, उत्तरदायी, र समावेशी शासन प्रणालीको माध्यमबाट मात्र नेपालको दिगो विकास सम्भव छ। परिणाममुखी राजनीति र उत्तरदायित्वपूर्ण नेतृत्वले नेपाललाई समृद्धिको युगमा पुर्‍याउनेछ।

 

क्याटेगोरी : विचार/बहस
ट्याग : #breaking, #ravi chapagain, #नेपाली राजनीतिमा परिवर्तनको आवश्यकता : परिणाममुखी र उत्तरदायी नेतृत्व, #रवि चापागाई

---

---

---